Wat is endometriose?
Endometriose is een aandoening waarbij er baarmoederslijmvlies groeit op plaatsen buiten de baarmoeder. Het baarmoederslijmvlies is het weefsel dat de binnenkant van de baarmoeder bekleedt. De medische term voor dit weefsel is endometrium. Endometrium buiten de baarmoeder, wordt endometriose genoemd.
Endometriose komt voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd.
Mogelijke klachten zijn:
- pijnlijke menstruatie;
- pijn tijdens het vrijen;
- pijn in de onderbuik en het bekken;
- tussentijdse bloedingen;
- vruchtbaarheidsproblemen.
Deze klachten kunnen ook het gevolg zijn van andere aandoeningen. Via onderzoek, bijvoorbeeld een kijkoperatie, kan de juiste diagnose gesteld worden. Onderzoek vindt enkel plaats bij aanhoudende ernstige klachten. Veel vrouwen met endometriose hebben echter weinig tot geen klachten, zodat de diagnose niet altijd gesteld wordt. Bijgevolg is het moeilijk in te schatten hoe vaak de aandoening voorkomt.
Een ernstigere vorm van endometriose is diep infiltrerende endometriose (DIE). Hierbij zijn organen zoals de darmen en blaas aangetast door een wildgroei van baarmoederslijmvlies.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
De precieze oorzaak van endometriose is niet gekend.
Tijdens de menstruatie stroomt er bij bijna iedere vrouw een beetje van het baarmoederslijmvlies in de buikholte. Niet iedere vrouw krijgt echter endometriose.
Het endometriumweefsel dat in de buikholte terecht komt, kan zich hechten aan het buikvlies of aan organen zoals de baarmoeder, eierstokken, blaas en darmen. Dit weefsel gedraagt zich dan net hetzelfde als het slijmvlies in de baarmoeder. Onder invloed van hormonen worden endometriumcellen, binnen en buiten de baarmoeder, iedere maand dikker. Op het einde van de menstruatiecyclus wordt het opgebouwde slijmvlies afgestoten en ontstaat er een bloeding, ook in de buikholte. Het bloed in de buikholte kan echter niet wegstromen via de vagina. Er kunnen verklevingen en littekenweefsel ontstaan. Endometriose op de eierstokken kan cystes veroorzaken die zich met bloed vullen. Dergelijke cysten worden ook chocoladecysten genoemd omdat het ingedikte bloed op chocolade lijkt.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Indien je je arts wil contacteren in verband met menstruatieklachten, is het nuttig vooraf volgende zaken te noteren:
- op welke dagen je bloed verliest;
- hoeveel bloed je ongeveer verliest;
- wanneer je pijnklachten hebt en waar de pijn zit;
- andere klachten, zoals hoofdpijn, misselijkheid,… ;
- ingrijpende veranderingen in je leven (stress, spanning).
Bij menstruatiepijn:
- Neem voldoende rust en ontspanning.
- Een warm bad kan de pijn in buik of rug verzachten. Ook een warmwaterzak op de buik of onderrug kan helpen.
- Een rugmassage kan pijn in de onderrug verlichten. Ook turnoefeningen kunnen helpen (rug beurtelings hol en bol maken terwijl je op handen en knieën zit).
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de arts?
Wanneer er weinig klachten zijn en er geen problemen zijn met vruchtbaarheid, is behandeling niet nodig.
Contacteer je arts bij:
- hevig bloedverlies of pijnklachten die erg hinderlijk zijn.
- tussentijds bloedverlies.
- pijn tijdens het vrijen.
- pijn in de onderbuik of het bekken.
- vruchtbaarheidsproblemen.
Klachten zoals pijn en hevige bloedingen kunnen behandeld worden met pijnstillers en/of een hormoonbehandeling (bijvoorbeeld anticonceptiepil). Bij ernstige klachten of vruchtbaarheidsproblemen zal de arts je doorverwijzen voor een kijkoperatie (laparoscopie). Via een kijkoperatie kan de diagnose van endometriose gesteld worden en kunnen eventueel ook grote stukken endometrioseweefsel en cysten verwijderd worden. Na een operatie verminderen de klachten en is de kans op een zwangerschap groter. Wanneer er geen kinderwens is, kan men de hele baarmoeder en eierstokken verwijderen, zodat de kans dat klachten verdwijnen groter is.
Lees meer
Lees minder
Onderzoeken
Om de diagnose van endometriose met zekerheid te stellen of om endometrioseweefsel en/of cysten te verwijderen kan een kijkoperatie (laparoscopie) uitgevoerd worden. Hierbij maakt de arts enkele kleine insneden in de buikwand. Via een insnede kan de arts met een apparaatje (laparascoop) in de buik kijken. Via de andere insneden kunnen endometriosecellen vernietigd worden en cysten verwijderd worden.
Lees meer
Lees minder
Endometriose
Indien je je arts wil contacteren in verband met menstruatieklachten, is het nuttig vooraf volgende te noteren:
- op welke dagen je bloed verliest;
- hoeveel bloed je ongeveer verliest;
- wanneer je pijnklachten hebt en waar de pijn zit;
- andere klachten, zoals hoofdpijn, misselijkheid,… ;
- ingrijpende veranderingen in je leven (stress, spanning).
Bij menstruatiepijn:
- Neem voldoende rust en ontspanning.
- Een warm bad kan de pijn in buik of rug verzachten. Ook een warmwaterzak op de buik of onderrug kan helpen.
- Een rugmassage kan pijn in de onderrug verlichten. Ook oefeningen kunnen helpen (rug beurtelings hol en bol maken terwijl je op handen en knieën zit).
Lees minder
Lees meer